Ołtarz polowy dla Muzeum Ziemi Radomskiej PTTK w Radomiu
W dniu 25 listopada 1936 r. odbyła się nieoficjalna konferencja Zarządu PPTK w Radomiu, na której, zgodnie z notatką ze spotkania, zachowaną w dokumentach PPTK Radom w Archiwum Państwowym w Radomiu, rozpatrywano sprawę nabycia dla Towarzystwa rzeźby ludowej „Orzeł”, a następnie postanowiono nabyć dla T.K. rzeźbę „Orzeł”, wykonaną przez p. Flaka. Nabycie rzeźby potwierdza także artykuł w miesięczniku „Radostowa” z kwietnia-maja 1939 r.
Obraz nazywany Godła Państwa Polskiego czy też Ołtarzem Piłsudskiego był rzeczywiście wyrazem hołdu dla zmarłego już wówczas marszałka Józefa Piłsudskiego. Łączy go wiele podobieństw z powstałym dwa lata wcześniej Ołtarzem dla Prezydium Rady Ministrów RP. Główną częścią pracy jest tarcza typu francuskiego na dwóch niedźwiedzich łapach, otoczona rzeźbioną w motywy kwiatowe bordiurą. Na czerwonym tle pola tarczy przedstawiony został Orzeł Biały w koronie zwieńczonej krzyżem. Nad orłem znajduje się napis Polska to wielka rzecz, a ponad nim dwie szable stykające się rękojeściami. Ogon i łapy orła aż do skrzydeł otacza napis Obraz Godła Państwa Polskiego dla Towarzystwa Krajoznawczego w Radomiu 1937 r. zamknięty od dołu dwoma szablami stykającymi się końcami ostrzy. Górna część pracy przedstawia rzeźbę Józefa Piłsudskiego w mundurze generalskim, umieszczoną w arkadowej niszy, na której siedzi mały orzeł w koronie. Po obu stronach niszy skrzyżowane szable, włócznie i miecz z krzyżem Virtutti Militari na środku. Nad nimi, wzdłuż falistej górnej krawędzi pracy napisy: Dla Pierwszego Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, Kuchwale OJCZYŹNIE Naszej, Kuchwale Społeczeństwu Naszemu. Stylizowane barokowe wici roślinne wypełniają przestrzeń, a na dole pod tarczą podobnie jak w ołtarzu dla Prezydium rady Ministrów znajduje się wstęga z napisem: Wykonawca Wincenty Flak i syn Józef z Zielonki Nowej powiatu Kozienieckiego. Cała praca została umieszczona w dwudrzwiowej szafie.
Początki Muzeum Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego w Radomiu sięgają 1909 r., a jego powstanie jest związane z działalnością księdza Jana Wiśniewskiego (1876–1943). Wówczas ten kolekcjoner, regionalista i patriota udostępnił swoje prywatne zbiory pamiątek w mieszkaniu na plebanii jako depozyt Muzeum Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. W 1913 r. Oddział PTK w Radomiu podjął decyzję o organizacji muzeum w oparciu o zbiory podarowane przez ks. Wiśniewskiego. Wybuchła I wojna światowa, muzeum nie powstało, a zbiory rozproszone w różnych miejscach, w złych warunkach niszczały. Dopiero w 1923 r. na zaledwie dwa lata udało się otworzyć Muzeum PTK w gmachu starostwa. Przełom nastąpił w 1930 r. Dzięki zaangażowaniu ówczesnego prezesa PTK w Radomiu, inżyniera Kazimierza Ołdakowskiego, Muzeum znalazło siedzibę w budynku Fabryki Broni, której Ołdakowski był dyrektorem. W 1936 r. zdecydowano o zmianie nazwy instytucji na Muzeum Ziemi Radomskiej Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego im ks. Jana Wiśniewskiego. Po wybuchu II wojny światowej do lipca 1942 roku w zamkniętym dla publiczności muzeum pod nadzorem Gestapo, pracował malarz Stanisław Trzebiński. Inwentaryzował i porządkował zbiory, jednocześnie śledząc losy radomskich muzealiów. W 1940 r. dekretem władz okupacyjnych Polskie Towarzystwo Krajoznawcze zostało zlikwidowane, muzeum rozwiązano, zaś mienie w 1942 roku przeszło na rzecz Generalnego Gubernatorstwa, zaś Trzebiński po zakończeniu inwentaryzacji został wywieziony do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu, skąd już nie wrócił. W tym czasie muzeum było dostępne tylko dla publiczności niemieckiej jako „muzeum osobliwości”. W styczniu 1945 r. po wycofaniu się Niemców z Radomia zbiory zostały rewindykowane, a pozostałość kolekcji stała się zasadniczą częścią zbiorów Muzeum Miejskiego w Radomiu, które przez lata kilkukrotnie zmieniało status i nazwę, przez Muzeum Regionalne, Okręgowe aż do Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu.
Informacje szczegółowe
Współautor: Józef Flak
Czas powstania: 1937 r.
Materiał: drewno lipowe
Technika: rzeźbienie
Wymiary: 360 x 170 cm
Miejsce przechowywania: Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu
Nr inwentarzowy: 26
Inne nazwy: Obraz Godła Państwa Polskiego
: Ołtarz Józefa Piłsudskiego