Odznaka ławnika

Opis:
Awers: w centralnej części ukoronowany znak A II – monogram Aleksandra II, w kolistej obwódce; zewnętrzna część podzielona na 4 pola, w nich napisy: 19 ФЕБРАЛЯ/2 МАРТА// 1864 ГОДА // 19 LUTEGO/2MARCA // 1864 ROKU; u góry dwa otworki do mocowania łańcuszków.
Rewers: W centralnej części herb Królestwa Polskiego w kolistej obwódce; w zewnętrznej części napis: ЛАВНИКЪ // ŁAWNIK.

Urząd Ławnika w Królestwie Polskim powołany został na mocy Ukazu o urządzeniu Gmin Wiejskich¹ wydanego przez cara Aleksandra II 19 lutego (2 marca) 1864 r. Stanowił on niejako uzupełnienie ukazu uwłaszczeniowego, ogłoszonego tego samego dnia.
Zgodnie z postanowieniami pierwszego z wyżej wspomnianych dokumentów, w każdej Gminie Wiejskiej funkcjonować miał Sąd Gminny. W jego skład mieli wchodzić Wójt i przynajmniej dwóch Ławników. Ci z kolei mieli być wybierani przez Zgromadzenie Gminne spośród mieszkańców danego obszaru. Sądy tego rodzaju wydawały wyroki w mniej poważnych sprawach, dotyczących głównie sporów majątkowych.